二跷为病
秦越人难经曰∶
![](isj/yin.jpg)
络者,
![](isj/yin.jpg)
跷之络;
![](isj/yin.jpg)
络者,
![](isj/yang.jpg)
跷之络。
![](isj/yin.jpg)
跷为病,
![](isj/yang.jpg)
缓而
![](isj/yin.jpg)
急;
![](isj/yang.jpg)
跷为病,
![](isj/yin.jpg)
缓而
![](isj/yang.jpg)
急。
王叔和脉经曰∶
![](isj/yin.jpg)
跷脉急,当从内踝以上急,外踝以上缓;
![](isj/yang.jpg)
跷脉急,当从外踝以上急,内踝以上缓。
又曰∶寸口脉前部左右弹者,
![](isj/yang.jpg)
跷也。动苦
![](isj/yao.jpg)
背痛,叉为癫痫僵仆羊鸣,恶风偏枯、 痹、身体强。
又曰∶微涩为风痫,并取
![](isj/yang.jpg)
跷,在外踝上三寸,直绝骨是
![](isj/xue.jpg)
。(附
![](isj/yang.jpg)
![](isj/xue.jpg)
也)
又曰∶寸口脉后部左右弹者,
![](isj/yin.jpg)
跷也。动苦癫痫、寒热,皮肤
![](isj/yin2.jpg)
痹,又为少腹痛,里急,
![](isj/yao.jpg)
及髋下相连,
![](isj/yin.jpg)
中痛,男子
![](isj/yin.jpg)
疝,女子漏下不止。(髋,髀骨也。 ,
![](isj/yao.jpg)
下
![](isj/xue.jpg)
也)
又曰∶癫痫螈 ,不知所苦,两跷之下,男
![](isj/yang.jpg)
女
![](isj/yin.jpg)
。
张洁古曰∶跷者,捷疾也。二脉起于足,使人跷捷也。
![](isj/yang.jpg)
跷在肌
![](isj/rou.jpg)
之上,
![](isj/yang.jpg)
脉所行,通贯六腑,主持诸表,故名为
![](isj/yang.jpg)
跷之络;
![](isj/yang.jpg)
跷在肌
![](isj/rou.jpg)
之下,
![](isj/yin.jpg)
脉所行,通贯五脏,主持诸里,故名为
![](isj/yin.jpg)
跷之络。
![](isj/yin.jpg)
跷为病,
![](isj/yin.jpg)
急则
![](isj/yin.jpg)
厥胫直,五络不通,表和里病;
![](isj/yang.jpg)
跷为病,
![](isj/yang.jpg)
急则狂走目不昧,表病里和。
![](isj/yin.jpg)
病则热,可灸照海、
![](isj/yang.jpg)
陵泉,(在膝下一寸 外廉陷中,足少
![](isj/yang.jpg)
之合也,筋病治此)
![](isj/yang.jpg)
病则寒,可针风池、风府。(风府在项后入发际一寸,大筋内宛宛中,督脉,太阳、
![](isj/yang.jpg)
维之会也)
又曰∶在
![](isj/yang.jpg)
表者当汗之,在
![](isj/yin.jpg)
里者当下之。又曰∶癫痫昼发灸
![](isj/yang.jpg)
跷,夜发灸
![](isj/yin.jpg)
跷。
素问
![](isj/yao.jpg)
痛论曰∶
![](isj/yao.jpg)
痛不可举者,申脉、仆参举之。(太阳之
![](isj/xue.jpg)
,
![](isj/yang.jpg)
跷之本也)又曰∶会
![](isj/yin.jpg)
之脉,令人
![](isj/yao.jpg)
痛,痛上漯漯然汗出,汗干令人
![](isj/yu.jpg)
饮,饮已
![](isj/yu.jpg)
走,刺直
![](isj/yang.jpg)
之脉上三 。在跷上 下五寸横居,视其盛者,出血。
王启玄云∶足太阳之脉,循
![](isj/yao.jpg)
下会于后
![](isj/yin.jpg)
,故曰会
![](isj/yin.jpg)
。直
![](isj/yang.jpg)
之脉,挟脊下行,贯
![](isj/tun2.jpg)
至 ,循 ,过外踝之后,条直而行者,故曰直
![](isj/yang.jpg)
之脉也。跷,为
![](isj/yang.jpg)
跷所生,申脉
![](isj/xue.jpg)
也。跷上 下,乃承筋
![](isj/xue.jpg)
也,即 中央如外陷者中也。
太阳脉气所发,
![](isj/jin.jpg)
针刺,但视其两 中央有血络盛满者,乃刺之出血。
又曰∶昌
![](isj/yang.jpg)
之脉,令人
![](isj/yao.jpg)
痛,痛引膺,目KT KT 然,甚则反折,舌卷不能言。刺内筋为三 ,在内踝上,大筋前,太
![](isj/yin.jpg)
后,上踝二寸所。
王启玄云∶
![](isj/yin.jpg)
跷起于然谷之后,上内踝之上,循
![](isj/yin.jpg)
股入
![](isj/yin.jpg)
,而循腹入
![](isj/xiong.jpg)
里、缺盆,上出人
![](isj/ying.jpg)
之前,入 内廉,属目内,会于太阳、
![](isj/yang.jpg)
跷而上行,故病状如此。内筋,即
![](isj/yin.jpg)
跷之 ,
![](isj/jiao.jpg)
信
![](isj/xue.jpg)
也。
素问缪刺论曰∶
![](isj/xie2.jpg)
客于足
![](isj/yang.jpg)
跷之脉,令人目痛,从内 始。刺外踝之下半寸所各二 ,(即申脉也)左刺右,右刺左,如人行十里顷而已。
灵枢经曰 目中赤痛,从内 始,取之
![](isj/yin.jpg)
跷。(
![](isj/jiao.jpg)
信
![](isj/xue.jpg)
也)
又曰∶风痉反折,先取足太阳及 中及血络出血,若中有寒
![](isj/xie2.jpg)
,取
![](isj/yin.jpg)
跷及三
![](isj/mao.jpg)
上及血络出血。
李濒湖曰∶足太阳,京骨
![](isj/xue.jpg)
也。在足外侧小指本节后大骨下,赤白际陷中,针三分,灸七壮。 中,委中
![](isj/xue.jpg)
也。在曲膝后横文中,针三分。
![](isj/yin.jpg)
跷取
![](isj/jiao.jpg)
信
![](isj/xue.jpg)
,见前。三
![](isj/mao.jpg)
,大敦
![](isj/xue.jpg)
也。在足大指外侧三
![](isj/mao.jpg)
中,肝脉之井也。
针三分,灸三壮。血络者,视其处有络脉盛满者,出其血也。
又曰∶
![](isj/yin.jpg)
跷、
![](isj/yang.jpg)
跷,
![](isj/yin.jpg)
![](isj/yang.jpg)
相
![](isj/jiao.jpg)
,
![](isj/yang.jpg)
入
![](isj/yin.jpg)
,
![](isj/yin.jpg)
出
![](isj/yang.jpg)
,
![](isj/jiao.jpg)
于目锐 。
![](isj/yang.jpg)
气盛则 目,
![](isj/yin.jpg)
气盛则瞑目,热厥取足太阳、少
![](isj/yang.jpg)
。
甲乙经曰∶人病目闭不得视者,卫气留于
![](isj/yin.jpg)
,不得行于
![](isj/yang.jpg)
,留于
![](isj/yin.jpg)
则
![](isj/yin.jpg)
气盛,
![](isj/yin.jpg)
气盛则
![](isj/yin.jpg)
跷满,不得入于
![](isj/yang.jpg)
则
![](isj/yang.jpg)
气虚,故目闭也。
病目不得瞑者,卫气不得入于
![](isj/yin.jpg)
,常留于
![](isj/yang.jpg)
,留于
![](isj/yang.jpg)
则
![](isj/yang.jpg)
气满,
![](isj/yang.jpg)
气满则
![](isj/yang.jpg)
跷盛,不得入于
![](isj/yin.jpg)
则
![](isj/yin.jpg)
气虚,故目不瞑也。
灵枢曰∶五谷入于胃也,其糟粕、津
![](isj/ye.jpg)
、宗气为三隧。故宗气积于
![](isj/xiong.jpg)
中,出于喉咙,以贯心肺而行呼吸焉。营气者,泌其津
![](isj/ye.jpg)
,注之于脉,化而为血,以荣四末,内注五脏六腑,以应刻数焉。卫气者,出其悍气之 疾,而先于四末分
![](isj/rou.jpg)
皮肤之间,而不休焉。
昼
![](isj/ri.jpg)
行于
![](isj/yang.jpg)
,夜行于
![](isj/yin.jpg)
,常从足少
![](isj/yin.jpg)
分间,行于五脏六腑。今厥气客于五脏六腑,则卫气独卫其外,行于
![](isj/yang.jpg)
不得入于
![](isj/yin.jpg)
,行于
![](isj/yang.jpg)
则
![](isj/yang.jpg)
气盛,
![](isj/yang.jpg)
气盛则
![](isj/yang.jpg)
跷陷,不得入于
![](isj/yin.jpg)
则
![](isj/yin.jpg)
气虚,故目不瞑也。治当补其不足,泻其有余,以通其道而去其
![](isj/xie2.jpg)
,饮以半夏汤一荆,
![](isj/yin.jpg)
![](isj/yang.jpg)
已通,其卧立至。其方用
![](isj/liu.jpg)
水千里以外者八升,扬之万遍,取其清五升煮之,炊以苇薪火,沸,置秫米一升、治半夏五合,徐炊令至一升半,去其滓,饮汁一小杯,
![](isj/ri.jpg)
三,稍益以知为度。故其病新发者。复杯则卧,汗出则已,久者三饮而已。
李濒湖云∶灵枢有云∶足太阳之筋为目上纲,足
![](isj/yang.jpg)
明之筋为目下纲,寒则筋急目不合,热则筋纵目不开。
又云∶壮者血气盛、肌
![](isj/rou.jpg)
滑,营卫不失其常,故昼
![](isj/jing.jpg)
而夜瞑。老人气血衰、气道涩,卫气内伐,故昼不
![](isj/jing.jpg)
而夜不瞑。又云∶多卧者,肠胃大而皮肤涩,分
![](isj/rou.jpg)
不解,卫气行迟故也。张子和云∶思气所至为不眠、为嗜卧。
巢元方云∶脾病困倦而嗜卧,胆病多烦而不眠。王叔和脉经云∶水
![](isj/liu.jpg)
夜疾有声者,土休故也,人亦应之。人夜卧,则脾不动摇,脉为之数疾也。
一云∶脾之候在睑,睑动则知脾能消化也。脾病则睑涩嗜卧矣。数说皆论目闭目不瞑,虽不言及二跷,盖亦不离乎
![](isj/yin.jpg)
![](isj/yang.jpg)
营卫虚实之理。可互考者也。
m.iSjxS.cOm